تەنیا سەرکۆنەکردن «ئیدانە»: نە گیانی خەلک

— تەنیا سەرکۆنەکردن «ئیدانە»: نە گیانی خەلک
و نە بونیادی کیانی ھەرێمی کوردستان دەپارێزێت
— چارەسەریی دروست بۆ رەوشی دژواری ھەرێم: دوو مەرجی یەکلاکەرەوەن؛ کە ئەرکی حکومەتی ھەرێم و سەرکردایەتی گشت حزبە کوردییەکانن.
ئیدانەی کوشتنی خەلک و بوردمانی خاکی ھەرێمی کوردستان، بە بۆمبی فرۆکەی جەنگیی «بەفرۆکەوان و بێ فرۆکەوان» و بە مووشەک و تۆپ و تانک، لە لایەن سوپاکانی ئیران و تورکیا بە بەردەوامیی: لێدوان یان کۆمێنتارێکی ڕووتە و بەس نییە بۆ چارەسەرکردنی ئەم گرفتە کوشندەیە؛
دیارە کە قسە واتە ئاخفتنی ڕووتیش ھیچ سوودی نییە، بەلکو : بێدەنگییە و بگرە چرای سەوزە بۆ ھێرشەکانی سوپای ئیرانی و سوپای تورکی و بەردەوامییان لەسەریان، ئەوجا لە ھەر لایەنێکی سیاسی یان کونسلگەریی و سەفارەت و حکومەتێک بێت؛ بەتایبەتی حکومەتی ولاتەیەکگرتووەکانی ئەمریکا و حکومەتی عیراق.
ئەرکی حکومەتی ولاتەیەکگرتووەکانی ئەمریکایە کە ھەلوێستێکی جیددی و ھەستپێکراوی لەم بارەیەوە ھەبێت: لەبەر ئەوەی بەپێی رێکەوتنی ئەمنی ستراتیجی لەگەل عیراق بەرپرسە لە بەرگری کردن لەسەروەریی خاکی ھەموو عیراق و لە پاراستنی ژیان و ئاسایشی گشت خەلک لەسەرانسەری عیراق؛ بەلام حکومەتی ئەمریکا کەمتەرخەمە لەمە، ئەو ئێستا بە کێشە لەگەل روسیا و ململانێ لەگەل چین سەرقالە، و چاوی لە رێکەوتنە لەگەل ئیران، بەتایبەتی لەبەر وزە، چونکە ئیران دووەم سەرچاوی وزەیە لە رۆژھەلاتی ناوەراست، پاش سعودیە. تورکیاش ئەندامێکی کاریگەری ناتۆ و دۆستێکی دێرین و تایبەتیەتی. بەلام ئاشکرایە کە ولاتەیەکگرتووەکانی ئەمریکا لە سالی (١٩٩١)وە تا ئێستا کیانی ھەرێمی کوردستانی لە چوارچێوەی سنوورەکانی «پەناگەی ئارام» دا پاراستووە.
پاراستنی ژیان و ئاسایشی خەلکی ھەرێم ئەرکی حکومەتی عیراقیشە، بەلام حکومەتی عیراق خۆی پێش پێنج سال گورزی کوشندەی خۆی (بەیارمەتی و ھاوکاری ئیران و تورکیا) لە ھەرێمی کوردستان وەشاندوە، و گشت ناوچە کوردستانیە دابڕێندراوەکان لەسەردەمی بەعس و رزگارکراوەکان لە داعشی سەرلەنوێ بە ھێز و ھێرشی لەشکریی و شەڕ داگیرکردەوە، و لە واقیعدا پەرۆشی بۆردمان و لاوازکردنی ھەرێم نییە، جگە لەوەی شاگردێکی دەستلەسەرسنگی رژێمی تیۆکراتی ئێرانە. نەتەوەیەکگرتووەکانیش کەمتەرخەمە، ھەرچەندە سوپای ھەردوو حکومەتی ئیران و تورکیا جگە لە پێشێلکردنی بەردەوامی سەروەریی عیراق، کامپی پەنابەرانیشیان بوردمان کردووە: لە مەخمور و جەژنیکان! و وەزارەتی دەرەوەی عیراق سکالاشی دژی ھێرشەکانی تورکیا داوەتێ!
بۆیە چارەسەری دروستی رەوشی دژواری ئیداریی و ئابووریی و زیان و مەترسییەکانی ھێرشی سوپاکانی ئیران و تورکیا واتە بۆ پاراستنی ژیان و ئاسایش و ئایندەی خەلک و مانی کیانی ھەرێمی کوردستان بەندە بە دوو مەرج، کە بە ھیچ شێوەیەک ناکرێت چیدیکە چاوپۆشییان لێبکرێت، بۆ پێشگرتن و روونەدانی گەورەترین کارەسات لە مێژوو بۆ خەلکی ھەرێمی کوردستان بەتایبەتیی و بۆ گشت نەتەوەی کورد بە گشتیی:
١- تەبایی سیاسیی ناوخۆیی (بەتایبەتی لە نێوان سەرکردایەتی ھەردوو حزبی حوکمران لە ھەرێم): بۆ چاکترکردنی بەرێوەبردن و چەسپاندنی سەقامگیریی و پاراستنی یەکپارچەیی خاک و کیانی ھەرێم؛
٢- پیادەکردنی سیاسەتی دووربینانە (واقیعیی) لەگەل دەولەتانی دراوسێی دەوروبەر؛ ھەم لە لایەن سەرکردایەتی حزبە سیاسییە کوردییەکانی ھەرێمی کوردستان (بەتایبەتی سەرکردایەتی ھەردوو حزبی دەسەلاتدار لە ھەردوو زۆن) ئاواش لە لایەن حکومەتی ئیئتیلافی ھەرێمیش؛ و ھەم لەلایەن سەرکردایەتی حزبە سیاسییە کوردییەکانی کوردستانی ئیران و کوردستانی تورکیاش، کە ھەرێم نیشتنگە و پەناگە و واری خەباتی سیاسییانە؛
⁃ تەنیا بە جێبەجێکرنی ئەو دوو مەرجە ژیارییانە، دەتوانرێت: گیان و ژیانی دانیشتووان و مانی کیانی نیمچەسەربەخۆی ھەرێمی کوردستان بپارێزرێن.
⁃ تەنیا ئەو کاتە دوژمنانی ھەرێمی کوردستان و نەیارانی دۆزی رەوای کورد، ناچار دەبن بسلەمێنەوە، وسەنگی کورد لەبەرچاوبگرن و ڕوو لە واقیعیەت بکەن و رێگەی دروستی واتە ئاشتیخوازانەی چارەسەرکردنی دۆزی کورد لە ھەرچوار دەولەتی دابەشکەری کوردستان وکورد بگرنەبەر، و تەنیا لەم حالەتە دۆستانی بیانیش باشتر ئامادەی یارمەتی و ھاوکاریی زیاتر و کاریگەرتر دەبن.
• ئەگەرنا ئەنجامی بەردوامی ناتەبایی سیاسیی و فەسادی ئیداریی و ئابووریی لە ھەرێم، واتە بەردەوامیی پەرتەوازەیی ھێزوتواناکان و بەھەدەردانی سامان و داھاتەکانی ھەرێم؛
و بەردەوامی پیادەکردنی سیاسەتی کورتبینانە و ناواقیعییانە لەگەل دەوروبەر؛ واتە پشتگوێخستنی رێکارە دیارەکانی چارەسەریی ریشەیی رەوشی دژواری ھەرێم و دەستدرێژیی رژێمی تیۆکراتی ئیرانی و رژێمی ئۆتۆکراتی تورکی، لە سایەی بێھەلویستیی ھاوپەیمانان و نەتەوەیەکگرتووەکان لە ئاستی دەستدرێژییان، ھەم لەناوبردنی بەرەبەرەی گیان و ژیانی خەلکی ھەرێم و ھەم لەباربردنی بناخە و چوارچێوەی کیانی نیمچەسەربەخۆی ھەرێم، کە تەنیا پشت وپەنای خەلکی ھەرێم و گشت نەتەوەی کوردە، رۆژبەرۆژ زیاتر دەکات.
• بۆیە بەپێویست واتە بەچاکی دەزانم – لەبەر رۆشنایی شارەزایی موتەوازیعی چەندین سال لە زانستی سیاسەت و زانستی پەیوەندیی نێودەولەتیی، و لە سایەی کۆششی سیاسیی و ئەکادیمیی پتر لە پەنجا سالم, ئەم ئامۆژکارییە ئاراستەی پەیوەندیداران بکەم:
• کە ھەم حکومەتی ھەرێمی کوردستان و سەرکردایەتی ھەردوو حزبی دەسەلاتدار لە ھەرێم (پارتی و یەکێتی)،
• و ھەم سەرکردایەتی حزبە سیاسییە کوردییەکانی: کوردستانی ئیران (حزبی دیموکرات و کۆمەلە و پژاک و پاک) و کوردستانی تورکیا (پارتی کرێکاران: پ ک ک):
گوێ لەم زەنگ و بانگەوازە، بۆ تەبایی سیاسیی وچاکسازی کردەیی و سیاسەتی واقیعیی بگرن،
ئەگەر بیانەوێت ھەم گیان و ژیان و گوزەرانی خۆیان و گشت خەلکی ھەرێم بپارێزرێن و ھەم کیانی ھەرێمی کوردستان (کە تەنیا پشت و ئومیدە) بمێنێت، وەک راوێژێک یان وەک ئاخفتنێکی خێری مرۆڤێکی پەرۆش بۆ خەلک و خاک و کیانی ھەرێمی کوردستان پەیرەوی بکەن.